Türk Kültürü’nün en önemli unsurlarından biri olan Yağlı Güreşlerde güreşçilerin kıspetlerini dikmeyi öğrenmekti en büyük hedefi. Bunun için büyük çabalar harcadı. Bugün Türkiye’nin “tek kıspet ustası” aynı zamanda tarihî film ve dizilerin aranan kostümcüsü oldu. Gözleri “boncuk boncuk” bakan, “Er Meydanı” deyince heyecanı gözlerinden okunan Murat Boncuk, dergimize konuk oldu.
Siz okuyucularımız için Murat Boncuk ile kısa bir söyleşi yaptık. İşte Diriliş Ertuğrul’un deri kostümlerini diken Murat Boncuk…
Sizi kısaca tanıyabilir miyiz?
Murat Boncuk. 84 İzmir Karşıyaka doğumluyum. Kıspet ustalığına başlamam şöyle oldu. Ailem Manisa’nın Turgutlu ilçesinde ikamet ediyordu. Orada küçük bir atölyede başladım bu işe. Daha sonra Çanakkale’de İrfan Usta bu işin son temsilcilerinden biriydi, oraya gittim. Orada mesleği birazcık daha pekiştirdim. Bir dönem, 10 yıl boyunca bütün Türkiye’nin, bütün başpehlivanların kıspetleri Manisa’nın Turgutlu ilçesinden tüm dünyaya dağılıyordu. “Tüm dünyaya” dediğim şöyle; Türkiye yağlı güreşlerinin yanısıra yurt dışında da yağlı güreş düzenleyenler oluyordu. Amerika, Almanya, Fransa, … gibi. Orada bazı festivallere, kültürel etkinliklere, tiyatrolara, sinema filmlerine, oralara da kıspetler gönderiyordum. Kıspetin ve yağlı güreşin tanınması için âcizâne küçük yaşlarda start verdim bu işe. Daha sonra Edirne Valiliği, bu işin en çok Edirne’ye yakışabileceğini düşündükleri için beni Edirne’ye davet etti. Devecihan Kültür Merkezi’nde bana bir atölye açtılar. Yaklaşık 5 yıl boyunca Edirne’de kaldım, Edirne Belediyesi’ne de 2 metre boyunda “en büyük kıspeti” yapıp hediye ettim, Onu da iki yıldır sanırım meydana çıkardılar ve görsel olarak sunuyorlar.
En büyük kıspet olduğunu söylüyorsunuz, peki neden rekorlar kitabına gir(e)medi?
Benim onu yapmaktaki amacım zaten rekorlar kitabına girmesiydi. Fakat yapım aşamasından itibaren teknik takip gerekiyormuş, biz bitirince müracaat ettik, bu yüzünden kabul edilmedi. Daha sonra bu kıspeti Edirne Belediyesi’ne hediye etme kararını verdim. Arkasında da Kırkpınar yazıyor. Bacaklarında da boncuk diye benim imzam var.
Daha sonra dönemin Edirne Valisinin buradan ayrılmasıyla yine Turgutlu’ya geri döndüm. Turgutlu’da bir dönem kıspet dikmeye devam ettim. Daha sonra ünlü modacı olan Cemil İpekçi tarafında İstanbul’a davet edildim. Orada 4 yıl çalıştıktan sonra 2 yıl da Bodrum atölyeleri sorumlusu olarak moda sektörüne atıldım. Kıspeti yavaş yavaş azalttım. Ama tamamen bırakmadım. İzmit’te Avrupa’nın ve Türkiye’nin birinci, dünyanın ise Hollywood’dan sonra en büyük ikinci film platosu olma özelliğini taşıyan İzmit Seka Kâğıt Fabrikası’nda, şimdi film platosu olan yerde Burası Osmanlı Pilot bölüm dizi çekimi vardı. O dizinin “kostüm tasarım asistanıydım”. Barış Karaca’yla beraber ben de kostümler yapıyordum. Daha sonra da Diriliş Ertuğrul dizisi. Malum dizi tüm balkanlarda ve Arap ülkelerinde sevilerek izlenen, son beş yıla damgasını vuran büyük yapımlardan biri. En başından, hazırlık sürecinden bu zamana kadar beş yıldır orada deri kostüm tasarımcılığı yapmaktayım. Yani bu işin temeli kıspetten geldi yağlı güreş sayesinde yine geleneklerimizden geldi.
Onun dışında İstanbul’da açtığım bir at çiftliği var. Murat Boncuk Binicilik Akademisi diye yine Diriliş oyuncularının sinema filmi ve dönem filmlerinde yer alan oyuncuların eğitimleri, atlı okçuluk dersleri, savaş sanatları dersleri bizim çiftliğimizde verildi. Aynı zaman da atlı okçulukta Avrupa Şampiyonu olduktan sonra geleneksel Türk Okçuluğuna da bu dizi furyasının yön vermesi, bu rüzgârın etkili olması sayesinde tüm Türkiye’de hatta yurt dışında da geleneksel spor dallarına çok ilgi gösterildi. Güreşin yanı sıra artık atlı okçuluk kulüpleri, geleneksel Türk okçuluğu kulüpleri gibi, Matrak kulüpleri gibi, işte mas güreşi gibi… Sayın Bilal Erdoğan’ın katkıda bulunduğu bu gibi geleneksel sporlara ilgi arttı, insanlar da bu sporları talep etmeye başladı. Bu çok güzel bir şey, çünkü kültümüzü yaşıyoruz. Aslında bir mozaikiz, doğusundan da batısından da bütün insanlar bu geleneksel sporları yapmak için beklemişler demek ki yıllarca. Ancak bu sporlar son beş yıldır popüler oldu. Çok güzel bir şey. Biz de bunun bir parçası olduğumuz için gururluyuz.
Sayın Boncuk, bu süreçte hatırladığınız en ilginç anınız nedir?
Kenan Şimşek isimli başarılı bir güreşçiye kıspet yaptım. İki sene kadar giydi. Bir güreş öncesinde bana gelerek, “senin kispetinle başpehlivan oldum. Bak şimdi yine olacağım” dedi. Neyse güreşler başladı. Güreşi değil kıspetlerin, çekişme esnasında şekil alışlarını inceliyordum. Kenan Şimşek güreşirken kıspet hiç beklenmedik bir anda yırtıldı. Başpehlivan olmayı bekleyen Şimşek tribüne dönerek bana sert bir bakış attı. Oradan nasıl kaçtığımı bilemedim (Mahcup bir şekilde gülümsüyor).
“Diriliş Ertuğrul” desek…
Diriliş Ertuğrul beş yıldır benim ailem gibi oldu. Oradaki çaycısından tutun oyuncusuna kadar, herkes aslında birbiri içerisinde aile gibi. Zaten bu sıcaklık ve sevgi olmasa böyle güzel bir iş de çıkmazdı. Senaryodan bize kadar gelen, her aşamada insanlar var. Gücüyle çalışıyor, severek yapıyor. Zaten o tarihi yaşayan bir oba kuruldu. Oraya giden insanlar o kostümleri giydikten sonra başka bir dünyaya bürünemiyorlar. Orada kalıyorlar. Akılları fikirleri hep orada oluyor. Bu duyguyla çalışıyoruz. Aslında Diriliş Ertuğrul’un en büyük başarı nedeni de insanların kendi içinden bir parça olarak gördükleri ve o döneme hasret kaldıkları, özlem duydukları, onunla buluştukları, kendi ruhlarını teslim ettikleri için yapılan işler çok güzel oldu. Filmin başarılı olmasındaki en büyük nedenlerden biri, tatbikî senaryo ve teknik müziktir. Bunlar da önemli, şöyle diyebilirim, güzel anılar geçiyor. Ben sete pek gidemiyorum atölyedeki işlerden dolayı. İnşallah önümüzdeki sezonlarda da güzel işler yapmayı planlıyoruz
Bir kostümü ne kadar sürede tamamlıyorsunuz?
Tarih profesörleri önce bize senaryo ve hikâyeyi anlatıyorlar, bu anlatımlar sonra senaryolaşıyor, daha sonra senaryo bize geliyor, biz tasarımları yapıyoruz, kurula sunuyoruz; Yapımcı, Yönetmen, Yardımcı Yönetmen, Görüntü Yönetmeni gibi sorumlular tasarımı kabul ettiklerinde, artık malzemeyi masaya yatırma vakti geliyor. Normalde iki üç gün de bir kostümü tasarlayıp imal edebiliyoruz
Edirne’de yaşadın, şehri ve insanlarını tanıyorsun, neler söylemek istersin?
Kırkpınar zamanı Edirne’ye geliyorum, Kırkpınar sahasında pehlivanlar giydikleri kıspetlerden çok memnun değiller, yani yolda yürürken tutuyorlar “Boncuk, bu işe geri dön” diyorlar. Sizin vasıtanızla onlara da buradan şunu iletelim: Önümüzdeki sezon 100 kıspetlik bir koleksiyon hazırlayacağım, önemli pehlivanlara, genelde başpehlivanlara diye düşünüyorum, böyle bir projem var. Sadece bir dönem için olacak, belki önümüzdeki sene olabilir, bu kış çalışmasını yapacağım, çok değişik formatta değişik tasarımlar düşünüyorum. Bir ipucu vermek gerekirse Diriliş Ertuğrul’un tadında Orta Asya ve Türk motifleri ile alakalı değişik kispetler bekliyor başpehlivanları, şimdiden müjde verelim.
Dergimiz hakkında ne söylemek istersiniz?
Evlâd-ı Fâtihân Dergisini takip ediyorum. Sosyal medyadan da takip ediyorum, hatta ilk takipçilerinden biri benim diyebilirim. Sizler Türkiye’nin yanı sıra Balkanlar’a da oradan bizlere özlem duyan insanlara da Türk kültürünü taşıyorsunuz. İnsanların bir şekilde ellerinde bir dergi ya da görsel bir fotoğraf görmeleri bile onlara yaklaşmanın bir yolu. Yani ellerine ok alıp atmasalar da, ata binip koşmasalar da, güreş yapmasalar da oradaki bilgileri ve belgeleri gördükçe onlar da mutlu oluyorlardır diye düşünüyorum. Belki ilerleyen zamanlar da orada da böyle aktiviteler başlayacaktır ki bizim yapımcımızın Balkanlar’a çok seyahatleri oluyor, orada da çok görüşmeleri oluyor. İnşallah bu önümüzdeki yıllarda böyle etkinlikler de başlayacak, biz de zaten böyle etkinliklerin başlaması için elimizden geleni seve seve yapmaya hazırız.
Evlad-ı Fâtihân Dergisi olarak Balkanlar’da da koşturuyorsunuz, bütün kültürel ve sosyal işlerde varsınız. Bana da derginizde böyle bir söz hakkı verdiğiniz için tekrardan çok teşekkür ederim, başarılarınızın devamını dilerim. Tüm Balkanlar’dan Ortadoğu’ya yayılmak adına teşekkür ederim.
Murat BONCUK
Kıspet Ustası
Bir yanıt bırakın